Çocuğumla Oyun Oynamak
Oyun çocuklar için en önemli öğrenme aracı, aynı zamanda onları geleceğe hazırlayan deneyimler ve becerilerini geliştirmeye yarayan etkinlikler dizisidir. Çocuklar oyun esnasında eğlenirler, gerçek ve kurgu arasındaki farkı anlarlar. Hayal güçlerini kullanır, duygularını açığa çıkarırlar.
Çocuklar oyun sürecinde çevre ile etkileşime girer. Yaşam için gerekli olan bilgi, davranış ve becerileri öğrenir. Karar verme, problem çözme becerisi gelişir, sebep- sonuç ilişkileri kurabilir.
Oyunun en temel unsuru oyuncaklardır. Çocuğun belli yetileri kazanması oyun ve oyuncaklar sayesindedir. Oyuncaklar çocuğun yaş özelliklerine uygun olmalı, motor becerilerini ve hayal gücünü geliştirmelidir.
Bebeklerin kendi bedenlerini keşif için yaptıkları hareketler, tekrarlar oyundur. Her şeye dokunmaları keşfetme isteğindendir. İki yaşındaki çocuklar öykünme yoluyla deneyimlerini geliştirirler. Sesli ve hareketli oyun oynamaktan keyif alırlar.2-3 yaşındaki çocukların etrafında başka çocuklarda oyun kurarlar. Başkalarının oyununa kısa süreli katılırlar. Bu süreç paralel oyun aşamasıdır. 3 Yaşından sonra başkaları ile iletişim kurarlar, oyuncaklarını paylaşır, ortak düzen kurabilir. Genellikle aynı özellikteki arkadaşlarını tercih ederler. 4 Yaşlarında hayal güçlerini daha çok kullanarak sembolik oyunlar (evcilik, doktorculuk) oynarlar. Çocuklar 5-6 yaşlarına geldiklerinde kurallı oyunlar oynarlar. Liderlik, işbirlikçi, çözüm üretici yönleri ortaya çıkar.
Çocuklarıyla oyun oynayan anne babalar daha güçlü iletişim kurarlar aynı zamanda çocukların bireysel özelliklerini daha iyi tanıma, onları yönlendirme fırsatı yaratırlar. Sorumlulukları paylaşma, kuralları öğretme ve belli alışkanlıkları kazandırma kolaylaşır.
Çocuk oyun sayesinde çevresindekilerle tanışır, ilişki kurar, kendini ifade eder. Farklılıkları deneyimler, alternatifler yaratır. Oyun oynarken dil becerileri de gelişir.
Yaşadığı olumsuz duyguları dışa vurarak rahatlar. Anne babalar oyun sürecinde çocuklarını iyi gözlemlerse farklı duygularını keşfeder, onları daha iyi tanımlar istenmeyen davranışlarında çözüm üretirler.
Çocuklar oyun yoluyla yaparak yaşayarak öğrenirler. Kendilerini tanıma, tepkilerini denetleme ve öz düzenlemeleri gelişir. Gerçek hayatı deneyimlerler.
Oyun düşünme becerisini geliştirir. Çocuk; planlar, dikkatini odaklar ve hedefe ulaşmaya çalışır. Oyun, çocuğun duygusal gelişimini destekler. (Hayal kırıklığı, mutlu, heyecanlı)
Oyun yoluyla çocuk bedenini hareket ettirir. Arkadaşları ile sosyalleşir. Sıra bekleme, kurallara uyma, başkasının hakkına saygı gösterme gibi davranışları yaşamsal sürecinde kullanır. Hayatın provasını yapar.
Sosyal ortamlarda akranlarıyla oyun oynamanın yetersizliği çocukların daha fazla bireyci ve hoşgörüsüz olmasına sebep olmaktadır.
Çocukların sanat yoluyla kendilerini ifade etmesi ve oyun yoluyla keşfetme deneyimi yaşaması önemsenmelidir. ( Reggio Emilia )
Ç.G.E. Uzmanı Serap ANTEPLİ
